Küresel Etik ve Metahukuk

Küresel etik ve metahukuk, yalnızca belirli bir devletin yasalarından değil, tüm insanlığın ortak vicdanından beslenen, hukukun anlamını, meşruiyetini ve evrenselliğini sorgulayan düşünsel bir hukuk alanıdır.

Bu yaklaşım; din, dil, ırk, coğrafya, rejim fark etmeksizin insan olmanın özünden türeyen ilkeleri merkeze alır. Hukuk sistemleri farklı olabilir ama bazı ilkeler — örneğin işkence yasağı, temel yaşama hakkı, ayrımcılık karşıtlığı, hak arama özgürlüğü — evrensel kabul görür. Bu da “pozitif hukuk”un ötesinde bir “metahukuk” alanını doğurur.

Küresel etik; sadece hukuki değil, ahlaki meşruiyeti olan kuralların oluşumunu savunur. İnsan hakları, çevresel adalet, yapay zekâ etiği, küresel gelir adaleti gibi alanlar artık yalnızca ülkelerin iç hukuku ile çözülemeyecek kadar büyüktür. Burada metahukuk devreye girer: İnsanlık adına hukuk.

🌐 Küresel etik ve metahukukun temel ilkeleri

• 🔹 İnsan onuru evrenseldir. Hukuk bu onurun yansıması olmalıdır.

• 🔹 Hiçbir norm, ahlaki meşruiyetten yoksunsa kalıcı olamaz.

• 🔹 Evrensel haklar, devletin tanımasından bağımsız olarak vardır.

• 🔹 Doğa, hayvanlar, gelecek kuşaklar da hukuken tanınmalıdır.

• 🔹 Hukuk, yalnızca egemenliğe değil, evrensel sorumluluğa da dayanmalıdır.

🔍 Uygulama alanları ve vizyoner örnekler

• Evrensel asgari gelir önerileri ve gelir adaleti sistemi

• Küresel yapay zekâ düzenlemeleri ve etik sınırlamalar

• Gezegenler arası hukuk ve insan türünün kolektif sorumluluğu

• Sınır tanımayan çevre suçlarının (ekosit) ceza hukukuna dâhil edilmesi

• Eşitsizlik, açlık ve savaş gibi küresel sorunlara hukuki müdahale mekanizmaları

• Ulus üstü kurumların (BM, UAD, ICC, UNESCO) rolü ve yetersizlikleri

📘 Hukuki kaynaklar ve düşünsel zemin

• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirgesi (1948)

• Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (UN SDGs)

• Uluslararası Ceza Mahkemesi Tüzüğü (Roma Statüsü)

• Ekosit Tanımı Taslağı (Stop Ecocide Foundation)

• Rawls, Habermas, Amartya Sen, Martha Nussbaum gibi düşünürlerin çalışmaları

• Transhümanizm, metahukuk ve post-hukuk teorileri üzerine akademik yayınlar