Dijital Hukuk ve Teknoloji Hukukuna Bir Bakış

Dijitalleşen dünyayla birlikte hukuk da dönüşüyor. Artık klasik sözleşmelerden çok elektronik ticaret, klasik suçlardan çok siber suçlar konuşuluyor. Kişisel verilerin korunması, yapay zekânın sorumluluğu, blockchain işlemleri gibi konular sadece teknik değil, hukuki sonuçlar da doğuruyor.

Bu yazıda, teknolojinin yarattığı yeni hukuki sorunları ve bu sorunlara karşı geliştirilen temel düzenlemeleri inceleyeceğiz. Dijital dünya artık salt bir “teknoloji konusu” değil; bir hukuk konusu hâline gelmiştir.

⚖️ Dijital Hukukun Kapsamı ve Özellikleri

• Yeni teknolojilere uyum sağlamak için sürekli yeniden tanımlanan bir alandır.

• Klasik hukuk normları, dijital ortama uygulanmakta yetersiz kaldığında özel düzenlemeler gerekir.

• Çoğu zaman ceza, borçlar, kişilik hakları, fikir ve sanat eserleri hukuku ile iç içe ilerler.

• Uluslararası normlara uyum büyük önem taşır (GDPR, CJEU kararları, vs.).

💻 Başlıca Alanlar

🔹 1. Bilişim Suçları ve Siber Güvenlik Hukuku

• Bilgisayar sistemine izinsiz giriş

• Kişisel verilerin çalınması, bozulması

• Dijital dolandırıcılık, sanal saldırılar

• Siber zorbalık, deepfake ve sosyal medya suçları
  → TCK 243–246. maddeler temel alınır.

🔹 2. Kişisel Verilerin Korunması (KVKK & GDPR)

• İzin almadan veri işleme

• Hassas verilerin korunması

• Veri güvenliğini sağlama yükümlülüğü

• Unutulma hakkı, açık rıza, veri sorumluluğu
  → Türkiye’de KVKK, Avrupa’da GDPR

🔹 3. Yapay Zekâ ve Sorumluluk Hukuku

• Otonom sistemlerin (örneğin sürücüsüz araçların) sebep olduğu zararlarda kimin sorumlu olacağı

• Yapay zekânın bir hukuk öznesi sayılıp sayılmayacağı

• Algoritmik kararların denetlenebilirliği

🔹 4. Dijital Mülkiyet ve NFT Hukuku

• Sayısal sanat ürünleri, oyun içi öğeler, NFT’ler

• Dijital varlıkların fikrî mülkiyet kapsamında değerlendirilmesi

• Telif hakları, lisans sözleşmeleri, dijital izinsizlik

🔹 5. E-Ticaret ve Elektronik Sözleşmeler

• Tüketicinin korunması

• Mesafeli satış sözleşmeleri

• Cayma hakkı, aydınlatma yükümlülüğü

• Dijital platformların hukuki sorumluluğu

🔍 Günlük Hayatta Nerede Karşımıza Çıkar?

• Sosyal medya hesabından fotoğrafınız izinsiz paylaşıldıysa → Kişilik hakkı ve KVKK

• Hesabınız hacklenip banka şifreniz çalındıysa → Bilişim suçu

• WhatsApp’tan delil olarak alınan yazışma → Elektronik delil tartışması

• NFT satın alıp telif davasına maruz kaldıysanız → Fikri mülkiyet hukuku

• Yapay zekâ bir işlem yaptı ve zarar doğduysa → Sorumluluk hukuku tartışması

📌 Sonuç

Dijital hukuk, yalnızca geleceğin hukuku değil, bugünün acil hukukudur. Her birey ve her kurum dijital dünyada bir “iz” bırakır; bu izin korunması, paylaşılması ve işlenmesi artık salt etik değil, hukuki bir zorunluluk hâline gelmiştir.

Teknoloji değişir, hukuk uyum sağlar. Ancak bu uyumun temelinde, insan hakları, adalet ve denetlenebilirlik ilkeleri yer almalıdır.

📘 İlgili Mevzuat

• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu – KVKK (PDF)

• Türk Ceza Kanunu – Bilişim Suçları Bölümü (PDF)

• E-Ticaret Kanunu (PDF)

• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (PDF)