Deniz Ticareti ve Sigorta Hukuku

Deniz ticareti, tarih boyunca uygarlıklar arasında ticaretin, iletişimin ve keşfin ana kanalı olmuştur. Bu dev sektörü hukuki güvence altına alan iki ana yapı vardır: deniz ticareti hukuku ve ticari sigorta hukuku. Bu alanlar birlikte çalışır çünkü açık denizler yalnızca ticaret değil, aynı zamanda risk, belirsizlik ve sorumluluk alanıdır.

Deniz ticareti hukuku, gemi ve taşıma süreçlerini, taşıyanın ve yükletenin sorumluluklarını, deniz kazalarını, gemi ipoteğini, gemiadamı sözleşmelerini ve deniz yoluyla taşınan malın statüsünü düzenler. Sigorta hukuku ise bu risklerin finansal olarak güvence altına alınmasını sağlar.

Uluslararası taşımacılığın büyük bir kısmı deniz yoluyla yapılır. Dolayısıyla bu alan yalnızca ticaret değil; dış ticaret, uluslararası sözleşmeler, çevre hukuku ve deniz hukuku ile de doğrudan bağlantılıdır.

⚖️ Deniz ticareti ve sigorta hukukunun temel işlevleri

• 🔹 Taşımanın tarafları arasında yükümlülükleri netleştirmek

• 🔹 Yük kaybı, hasar ve gecikme gibi durumları düzenlemek

• 🔹 Gemi ve kaptanın hukuki statüsünü belirlemek

• 🔹 Deniz kazaları sonrası sorumluluk paylaşımını sağlamak

• 🔹 Sigorta poliçeleriyle finansal güvence sunmak

📚 Temel konular ve alanlar

1. Yük Taşıma Sözleşmeleri: Taşıyan – gönderici – alıcı arasındaki ilişki

2. Navlun ve Ziya: Navlun ücreti, kısmi kayıp, yük sigortası

3. Donatan ve Gemi Kaptanının Sorumluluğu

4. Deniz Kazaları – Çatma – Kurtarma – Ortak Avarya

5. Gemi İpoteği ve Sicili: Gemi üzerindeki aynî haklar

6. Ticari Sigorta Hukuku: Mal sigortası, deniz sigortası, yük sigortası

🔍 Güncel meseleler ve tartışmalar

• Gemide çıkan yangınlar, konteyner düşmesi gibi olağanüstü risklerin hukukî sonuçları

• Sigorta şirketlerinin hasar ödemesini geciktirmesi veya keyfi reddetmesi

• Uluslararası taşımalarda denetimsizlik nedeniyle oluşan hak ihlalleri

• Deniz kirliliği sorumluluğunun çevre hukukuyla kesişimi (petrol sızıntıları, yük dökülmesi)

• Ticaretin hızına karşılık yavaş işleyen sigorta süreçleri

• Gemiadamı haklarının ihlali: fazla mesai, güvenlik, maaş ödememe sorunları

📘 Temel kaynaklar ve metinler

• 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (5. Kitap: Deniz Ticareti)

• Sigortacılık Kanunu (5684 sayılı)

• C.M.I. Hamburg ve Hague-Visby Kuralları

• LLMC 1976 Sözleşmesi – Denizci sorumluluklarının sınırlandırılması

• Yargıtay 11. Hukuk Dairesi kararları

• Prof. Dr. F. Eren, H. Tekinalp, R. Aslan – Deniz ve Sigorta Hukuku eserleri